ใบความรู้ เรื่อง เครือข่ายคอมพิวเตอร์
................แต่เดิมนั้น คอมพิวเตอร์มีบทบาทเป็นเพียงเครื่องคำนวณและเครื่องจัดเก็บข้อมูล แต่ในปัจจุบันคอมพิวเตอร์มีบทบาทเพิ่มขึ้นอีกอย่างหนึ่ง คือ เป็นเครื่องมือสื่อสารด้วย ในบทบาทใหม่นี้ เป็นการนำคอมพิวเตอร์หลาย ๆ เครื่องมาต่อเชื่อมกันเป็นเครือข่ายเพื่อให้สามารถส่งและรับข้อมูลระหว่างกันได้ ข้อมูลที่ส่งและรับนั้นอาจประกอบด้วยข้อมูลหลายชนิด เช่น ข้อความ ภาพวาด ภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว และเสียง เป็นต้น คอมพิวเตอร์ในปัจจุบันนี้สามารถจัดการกับข้อมูลหลากหลายรูปแบบเช่นนี้ได้ ซึ่งเราเรียกว่าเป็นการทำงานแบบ มัลติมีเดีย (Multimedia) ซึ่งแปลว่า สื่อประสม แต่ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลแบบใดก็ตาม ล้วนแต่ต้องเข้ารหัสเป็นรหัสดิจิทัล ซึ่งประกอบด้วย เลข 0 กับ เลข 1 (เป็นระบบเลขฐานสอง) การส่งและรับข้อมูลระหว่างคอมพิวเตอร์นั้น สามารถส่งและรับได้ทั้งแบบใช้สาย (Wired Communications) และโดยระบบไร้สาย (Wireless Communications) ในระบบที่ใช้สายนั้น คำว่า สาย มีทั้งเป็นสายไฟฟ้าทำด้วยทองแดง และที่เป็นสายเคเบิลใยแก้วนำแสง (Optical Fiber) เราเรียกว่า สาย คลื่นวิทยุในกรณีไร้สาย ว่า ตัวกลาง (Media) ดังนั้นตัวกลางคือสื่อที่ทำหน้าที่พาข่าวสารข้อมูลจาดจุดส่งไปยังจุดรับ องค์ประกอบพื้นฐานของระบบสื่อสารข้อมูล
ระบบสื่อสารข้อมูลมีองค์ประกอบพื้นฐาน คือ
1. อุปกรณ์ส่งข้อมูล (Sender) เป็นฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์พร้อมอุปกรณ์ต่อเชื่อมที่อยู่ด้านต้นทางหรือผู้ส่ง
2. อุปกรณ์รับข้อมูล (Receiver) เป็นฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์พร้อมอุปกรณ์ต่อเชื่อมที่อยู่ปลายทางหรือผู้รับ
3. เกณฑ์วิธีหรือโพรโตคอล (Protocol) คือ กฎ ระเบียบ หรือวิธีการที่ใช้เป็นข้อกำหนดในการสื่อสาร
4. ซอฟต์แวร์ (Software) คือ ซอฟต์แวร์ระบบปฏิบัติการหรือซอฟต์แวร์พิเศษ ซึ่งมีความสามารถในการรับส่งข้อมูลได้ด้วย 5. ข่าวสาร (Massage) คือ เรื่องราวที่มีความหมายที่ผู้ส่งต้องการสื่อไปยังผู้รับ
6. ตัวกลาง (Media) คือ สายไฟฟ้าหรือใยแก้วนำแสง หรือคลื่นวิทยุ หรือลำแสงซึ่งทำหน้าที่พาข้อมูลข่าวสารจากต้นทางไปยังปลายทาง ขั้นตอนของการสื่อสารข้อมูล ข่าวสารซึ่งประกอบด้วยข้อมูลชนิดต่าง ๆ ที่อุปกรณ์ส่งข้อมูลแปลงให้อยู่ในรูปแบบที่เหมาะสม โดยระบบฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ของอุปกรณ์ส่งข้อมูลให้สอดคล้องกับข้อกำหนดเกณฑ์วิธี และให้เหมาะสมกับตัวกลาง จากนั้นจะถูกส่งผ่านตัวกลางไปยังอุปกรณ์รับข้อมูลที่อยู่ปลายทาง การรับส่งข้อมูลหลายจุด จะมีการกำหนดจุดที่จะรับให้มีหมายเลขประจำเครื่อง เพื่อให้รับข้อมูลได้ถูกต้องตามจุดที่ต้องการ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (LAN) เครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่พบเห็นได้ทั่วไปคือระบบเครือข่ายบริเวณเฉพาะที่ หรือเรียกว่าระบบ LAN (Local Area Network) ระบบนี้ใช้ต่อเชื่อมกลุ่มคอมพิวเตอร์ที่อยู่ใกล้กัน เช่น ภายในบ้าน ภายในสำนักงานเดียวกัน อุปกรณ์ที่ใช้ต่อเครือข่ายบริเวณเฉพาะที่ ได้แก่
1. HUB เป็นจุดศูนย์กลางของระบบเครือข่ายแบบ Star
2. แผ่นวงจรแลน (LAN Card) เป็นอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ในรูปแผงวงจรสำหรับติดตั้งให้กับคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง ซึ่งอาจมีทั้งแบบที่รวมกับเมนบอร์ด หรือแบบแยก เพื่อกำหนดหมายเลขให้กับเครื่องที่ละเครื่อง เครือข่ายอินเทอร์เน็ต เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของเครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่มีขนาดใหญ่มาก มีการเชื่อมต่อของเครื่องคอมพิวเตอร์จำนวนมากที่กระจายกันอยู่ทั่วโลก สิ่งที่สำคัญที่ควรทราบเกี่ยวกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตมีสองอย่างคือ
1. อุปกรณ์จัดเส้นทาง หรือ เราเตอร์ (Router) คือปุกรณ์หาเส้นทางอัตโนมัติในการส่งข้อมูล
2. เลขที่อยู่ไอพี (IP Address) คือเลขประจำตัวของเครื่องแม่ข่ายแต่ละเครื่องที่เชื่อมต่อในเครือข่ายคอมพิวเตอร์
................แต่เดิมนั้น คอมพิวเตอร์มีบทบาทเป็นเพียงเครื่องคำนวณและเครื่องจัดเก็บข้อมูล แต่ในปัจจุบันคอมพิวเตอร์มีบทบาทเพิ่มขึ้นอีกอย่างหนึ่ง คือ เป็นเครื่องมือสื่อสารด้วย ในบทบาทใหม่นี้ เป็นการนำคอมพิวเตอร์หลาย ๆ เครื่องมาต่อเชื่อมกันเป็นเครือข่ายเพื่อให้สามารถส่งและรับข้อมูลระหว่างกันได้ ข้อมูลที่ส่งและรับนั้นอาจประกอบด้วยข้อมูลหลายชนิด เช่น ข้อความ ภาพวาด ภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว และเสียง เป็นต้น คอมพิวเตอร์ในปัจจุบันนี้สามารถจัดการกับข้อมูลหลากหลายรูปแบบเช่นนี้ได้ ซึ่งเราเรียกว่าเป็นการทำงานแบบ มัลติมีเดีย (Multimedia) ซึ่งแปลว่า สื่อประสม แต่ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลแบบใดก็ตาม ล้วนแต่ต้องเข้ารหัสเป็นรหัสดิจิทัล ซึ่งประกอบด้วย เลข 0 กับ เลข 1 (เป็นระบบเลขฐานสอง) การส่งและรับข้อมูลระหว่างคอมพิวเตอร์นั้น สามารถส่งและรับได้ทั้งแบบใช้สาย (Wired Communications) และโดยระบบไร้สาย (Wireless Communications) ในระบบที่ใช้สายนั้น คำว่า สาย มีทั้งเป็นสายไฟฟ้าทำด้วยทองแดง และที่เป็นสายเคเบิลใยแก้วนำแสง (Optical Fiber) เราเรียกว่า สาย คลื่นวิทยุในกรณีไร้สาย ว่า ตัวกลาง (Media) ดังนั้นตัวกลางคือสื่อที่ทำหน้าที่พาข่าวสารข้อมูลจาดจุดส่งไปยังจุดรับ องค์ประกอบพื้นฐานของระบบสื่อสารข้อมูล
ระบบสื่อสารข้อมูลมีองค์ประกอบพื้นฐาน คือ
1. อุปกรณ์ส่งข้อมูล (Sender) เป็นฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์พร้อมอุปกรณ์ต่อเชื่อมที่อยู่ด้านต้นทางหรือผู้ส่ง
2. อุปกรณ์รับข้อมูล (Receiver) เป็นฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์พร้อมอุปกรณ์ต่อเชื่อมที่อยู่ปลายทางหรือผู้รับ
3. เกณฑ์วิธีหรือโพรโตคอล (Protocol) คือ กฎ ระเบียบ หรือวิธีการที่ใช้เป็นข้อกำหนดในการสื่อสาร
4. ซอฟต์แวร์ (Software) คือ ซอฟต์แวร์ระบบปฏิบัติการหรือซอฟต์แวร์พิเศษ ซึ่งมีความสามารถในการรับส่งข้อมูลได้ด้วย 5. ข่าวสาร (Massage) คือ เรื่องราวที่มีความหมายที่ผู้ส่งต้องการสื่อไปยังผู้รับ
6. ตัวกลาง (Media) คือ สายไฟฟ้าหรือใยแก้วนำแสง หรือคลื่นวิทยุ หรือลำแสงซึ่งทำหน้าที่พาข้อมูลข่าวสารจากต้นทางไปยังปลายทาง ขั้นตอนของการสื่อสารข้อมูล ข่าวสารซึ่งประกอบด้วยข้อมูลชนิดต่าง ๆ ที่อุปกรณ์ส่งข้อมูลแปลงให้อยู่ในรูปแบบที่เหมาะสม โดยระบบฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ของอุปกรณ์ส่งข้อมูลให้สอดคล้องกับข้อกำหนดเกณฑ์วิธี และให้เหมาะสมกับตัวกลาง จากนั้นจะถูกส่งผ่านตัวกลางไปยังอุปกรณ์รับข้อมูลที่อยู่ปลายทาง การรับส่งข้อมูลหลายจุด จะมีการกำหนดจุดที่จะรับให้มีหมายเลขประจำเครื่อง เพื่อให้รับข้อมูลได้ถูกต้องตามจุดที่ต้องการ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (LAN) เครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่พบเห็นได้ทั่วไปคือระบบเครือข่ายบริเวณเฉพาะที่ หรือเรียกว่าระบบ LAN (Local Area Network) ระบบนี้ใช้ต่อเชื่อมกลุ่มคอมพิวเตอร์ที่อยู่ใกล้กัน เช่น ภายในบ้าน ภายในสำนักงานเดียวกัน อุปกรณ์ที่ใช้ต่อเครือข่ายบริเวณเฉพาะที่ ได้แก่
1. HUB เป็นจุดศูนย์กลางของระบบเครือข่ายแบบ Star
2. แผ่นวงจรแลน (LAN Card) เป็นอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ในรูปแผงวงจรสำหรับติดตั้งให้กับคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง ซึ่งอาจมีทั้งแบบที่รวมกับเมนบอร์ด หรือแบบแยก เพื่อกำหนดหมายเลขให้กับเครื่องที่ละเครื่อง เครือข่ายอินเทอร์เน็ต เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของเครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่มีขนาดใหญ่มาก มีการเชื่อมต่อของเครื่องคอมพิวเตอร์จำนวนมากที่กระจายกันอยู่ทั่วโลก สิ่งที่สำคัญที่ควรทราบเกี่ยวกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตมีสองอย่างคือ
1. อุปกรณ์จัดเส้นทาง หรือ เราเตอร์ (Router) คือปุกรณ์หาเส้นทางอัตโนมัติในการส่งข้อมูล
2. เลขที่อยู่ไอพี (IP Address) คือเลขประจำตัวของเครื่องแม่ข่ายแต่ละเครื่องที่เชื่อมต่อในเครือข่ายคอมพิวเตอร์
แบบฝึกหัด
เรื่อง เครือข่ายคอมพิวเตอร์
ชื่อ-สกุล.....................................................................................เลขที่..............ชั้น..................
คำชี้แจ้ง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้องและสมบูรณ์ที่สุด
1. เครือข่าย LAN คืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
2. เครือข่าย Internet คืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
3. หมายเลขประจำเครื่องแต่ละเครื่องเรียกว่าอะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
4. การต่อเชื่อมเครือข่ายแบบ Star จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ที่เป็นศูนย์กลางคืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
5. การเชื่อมต่อแบบไร้สายคืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
เรื่อง เครือข่ายคอมพิวเตอร์
ชื่อ-สกุล.....................................................................................เลขที่..............ชั้น..................
คำชี้แจ้ง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้องและสมบูรณ์ที่สุด
1. เครือข่าย LAN คืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
2. เครือข่าย Internet คืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
3. หมายเลขประจำเครื่องแต่ละเครื่องเรียกว่าอะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
4. การต่อเชื่อมเครือข่ายแบบ Star จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ที่เป็นศูนย์กลางคืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
5. การเชื่อมต่อแบบไร้สายคืออะไร
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
